ARAGONIA

ARAGONIA

corrupte factum ex Tarraconensis Hispan. cuius pars est, Regio Hispaniae, ab Antrigonibus, Hispaniae populis, teste Laurentiô Vallâ, vel a Tarraconc, antiqua Civitate, ut Antonio Nebricensi et Vasaeo placet, nomen accepit. Alii ab Aragone fluvio: qui illic ortus Iberum influere perhibetur: Nonnulli ab Herculis Ara et Agonalibus ludis derivant. Vetus Celtiberorum sedes. Terminatur ad Caurum Navarrâ, ad Vulturnum Cataloniâ, qua Africo exposita, Castiliam spectat, qua Aquiloni Pyrenaeos habet montes, seu, ut Morerius habet, Cataloniam ab ortu, Pyrenaeos et Navarram ad septentrionem, Castellam ad Occasum, Valentiam ad Meridiem respicit. Regni titulô hodie gaudet, Primusque eius Rex fuit Ranimirus, nothus fil. Sanctii III. Navarrae Regis A. C. 1016. Vel potius Abarca, qui circa A. C. 898. Aragoniae et Pompeloniae Rex creatus est. Vasaeus in Chron. postquam, Azare Duce, iugum Saracenicum incolae excussissent, A. C. 783. Paul. Aemyl. l. 3. Ranimiro dein Praedicto in pugna occiso successit Sanctius II. Castellae Rex 1063. Postea fil. Ranimiri Sanctius II. de solio deturbavit Sanctium IV. Navarrae Regem vel, secundum alios, liberorum eius tutor fuit. Pater Petri I. Aragoniae et Navarrae Regis, cui succelslerunt fratres Alphonsus I. et Ranimirus Monachus. Quorum ille Urracae Alphonsi Castellani filiae maritus, Legionis et Vasconum regnum Arragoniae adiecit, ultimumque Maurorum Regem occidit. A. C. 1108. 1110. Alls tamen obiisse videtur 1104. Mariana de reb. Hisp. Vide Alphonsus VII. Hicce pertaesus laborum, traditô regnô cum filia, Raimundo Barcinonensi Comiti Alphonso II. postea dicto, in Coenobium concessit. Annales Aragon. Sequentibus temporibus petrus Arragoniae Rex Alphonsi II. fil. cum Alphonso Castellano, post pacem cum Aben Iosepho, factam, Sanctium Vasconum et Legionis Regem regnô exuit. Praelio interfuit, quô Mahometes Maroci Rex victus, A. C. 1212. Albigensibus auxilia summisit, in praelio contra Simonem Montfortium occisus, A. C. 1213. Surita, Ind. Reg. Arrag. l. 1. etc. Eum excepit Iacobus I. fil. qui Baleares insulas Valentiamque regno adiecit. Obiit A. C. 1276. Pater Petri III. cuius consiliô vesperae Siculae institutae sunt, A. C. 1282. occisi A. C. 1283. postquam a Pontifice diris devotus et a Carolo Valesio, oppugnatus esset. Hunc sequutus est Alphonsus III. fil. qui improlis diem obiit, A. C. 1291. Successit frater Iacobus II. Pater Alphonsi IV. qui obiit A. C. 1337. Eius succeslor Petrus IV. Barcinone mortuus est, A. C. 1387. Huius fil. Martinus, post Iohannem I. fratrem Rex, qui, cum Ecclesia Romana horrendô illô schismate discerpta esset, iuxta Ducem Britanniae, Comitem Hannoniae, Rem publ. Leodiensem, Paparum neutrum agnovit: quod obtinuit pet annos 40. Antimach. in Praef. ad l. 2. Obiit ultimus ex familia Comitum Barcinonensium, A. C. 1410. Huius morte regnum Ferdinado filio Regis Castellae delatum; et post triennium filio huius Alphonso V. qui genuit Iohannem II. patrem Ferdinandi chcti Catholici, Isabellae mariti cuius filia Iohanna Philippo nupta, totam sic Hispaniam in Austriacam familiam intulit, ab A. C. 1479, Hunc excepit Carolus V. Imperator etc. Vide qucmque Regum suô locô. De praefato Fetdinando, ut hoc addam: coneessêre circa A. C. 1470. regna complura, Legionense, Castellanum, Navarrae, in unius Ferdinandi Catholici Aragoniae Regis porestatem, qui sic rettiae Regum Hispaniae periodo, Castellanae scil. initinm praebuit, Licet enim Aragonius ester Ferdinandus, tamen quia Castella Potior erat, ab hac umtis ita Regnis appellatio haesit. Idem residuum Maurorum

in Granata regnum expugnavit. Desiit in Aragonia aera Hispanica A. C. 1358. Hist. Orb. Terr. Iuxta Grotium olim Reges, (id nomen, is honos modicae potestati) suffragiô legebantur; mox accepti imperio heredes, sed in legum verba adacti. Sub Philippo II. per sacrorum inquisitores populorum patientia tentata primum, dein belli Gallici specie persuasa civitas, ut Regis exercitum per suos fines, et urbem Caesataugustam, regni caput, inde tran Pyrenaei iuga duci pateretur. Tum primoribus trucidatis, et qui ad libertatem praeiverant, expleta ultio, prospectumque in posterum dominationi est. Factum id A. C. 1592. Hugo Grot. Hist. l. 2. De origine Regni et Regum Aragoniae, scribit prolixe Radericus Sanctius, Hist. Hisp. part. 1. c. 13. et Surius Marinaeus Siculus l. 8. de Regib. Hisp. De Iustitia Aragonum, quod nomen fuerat officii, vide infra voce Iustitia. Renum est peramplum et ex tribus hispaniae praecipuis.

Iberus fluv. illud bifariam secat, habetque Caesar-Augustam, primariam urbem. Est tota regio siccior, aspera et satis deserta, praesertim versus Castellam. Concilium ibi habitum A. C. 1062. Hierori. Blanca Comm. de rebus Arag. et ab Antipapa Bened. XIII. A. C. 1409. Spond. Niemius. Sub Aragoniae regno late sumpto alias erane regna Valentiae, et Maioricae, et Catalonia. Nunc ab ipso disiuncta sunt, et continet tantum Aragoniam propriam, sub qua censentur regiunculae Sobrarba et Ribagorca, versus Pyrenaeos, alias notae in historiis illius regni. Scribitur autem Aragnoia cum uno r ab incolis et ab Hispanis, non autem cuni duplici r, ut quidam scripsêre. Aragoniae urbes praecipuae. Barbastrum, Balbaestro. Bilbilis, Calataiud. Caesar-Augusta, regni caput, Caragoca. Daroca, Daroca. Iacca. Iacca. Lobetum, Albarazin. Montio, Moncon. Osca, Huesca. Terulum, Teruel. Turiaso. Taracona.